Verscholen in het bos op de Hoge Veluwe, staat het Kröller-Müller Museum. Hier huist de komende maanden, tot en met 7 september, de tentoonstelling Seurat. Meester van het Pointillisme. Een overzichtsexpositie van werken van de jonge Franse schilder Georges Seurat (1859 – 1891), die in zijn korte carrière een geheel nieuwe stijl aanboorde: het Pointillisme. Een bijzondere tentoonstelling die een goed inzicht geeft in de manier waarop Seurats de werkelijkheid verbeeldde.
Met deze overzichtstentoonstelling is het Kröller-Müller het eerste museum in Nederland dat zowel tekeningen als schilderijen van Seurat uit musea over de hele wereld heeft samengebracht in één expositie. Van de ruim vijftig schilderijen die de kunstenaar maakte, zijn er 24 te zien. Daarnaast hangen ook 23 tekeningen van zijn hand in het museum, die hij aan het begin van zijn carrière maakte.
Het Pointillisme
Seurat zette zich met zijn werk af tegen het impressionisme; het weergeven van een vluchtige impressie. Seurats schilderde gepointilleerd; hij zette ontelbare kleine stipjes en streepjes in primaire kleuren neer en doordat de stipjes zo dichtbij elkaar staan, is het optische effect dat de kleuren zich als het ware vermengen. Van dichtbij zijn de stippen goed te zien op zijn schilderijen, maar van een paar meter afstand is zijn afgebeelde werk één geheel waarin de kleuren samensmelten.
Dit is te zien in het schilderij Port-en-Bessin, le pont et les quais (1888). Hierop is het havenplaatje Port-en-Bessin te zien. Hij heeft in heldere, lichte kleuren een scherpe weergave gegeven van deze plek. De figuren die erop staan, lijken wat stijf en zijn ook niet gedetailleerd. Het is als het ware een verstilling van het moment. Seurat bevriest de werkelijkheid in zijn schilderij,waardoor je als het ware in het schilderij wordt getrokken om het moment te beleven.
Seurats tekeningen
De expositie is over vier zalen verspreid, zodat zijn kleine, maar fascinerende oeuvre goed naar voren komt. In elke zaal staat een ander thema centraal, bijvoorbeeld plaatsen aan de Franse kust waar hij zijn schilderijen heeft gemaakt. Zo hangen de tekeningen bij elkaar, waarop Seurat landschappen, het boerenleven en silhouetten van mensen heeft afgebeeld.
Op Femme au manchon (1884) heeft hij een vrouw getekend, van wie alleen het silhouet zichtbaar is. Details zoals een mond, neus of ogen heeft hij niet meegenomen. Hiermee wil Seurat laten zien dat het juist om het geheel gaat. De silhouetten lijken een schaduw te zijn van het echte leven waardoor zijn werk mysterieus wordt; een mooi effect.
Parijs
Seurat schilderde niet alleen de kust, maar ook het stadsleven in Parijs. Zo is het schilderij Le Cirque (1890-1891) een enorm contrast in vergelijking met de landschappen. Dit schilderij heeft veel diepere en warmere kleuren dan Seurats meeste schilderijen. Het beeldt een levendige circusvoorstelling uit en door de fijne kleine stipjes in het werk, zijn de lijnen goed te zien in het schilderij en ontstaat er een statisch beeld. Deze tegenstrijdigheid maakt het werk interessant om naar te kijken.
In Seurat. Meester van het Pointillisme is het uiteenlopende oeuvre van de jonge kunstenaar goed neergezet, waarin zowel zijn voorliefde voor de kust als het stadsleven in Parijs naar voren komen. Een interessante expositie waarin het leven van Seurat en zijn werken mooi zijn uitgediept.
Het bericht Seurats werk laat een verstilde werkelijkheid zien in Kröller-Müller verscheen eerst op CultuurBewust.nl.
